Gry planszowe: dlaczego ulegają im całe rodziny i przyjaciele?

Planszówki to rozrywka znana i kochana od tysięcy lat, która przyciąga najmłodszych i najstarszych. Wszystkich tych, którzy lubią lekką zabawę towarzyską, wyzwania wymagające wyobraźni, jak też logiczne łamigłówki. 10 października został oficjalnie ustanowiony jako Dzień Gier Planszowych. W 2020  roku obchodzimy go po raz pierwszy. 

Na czym polega fenomen gier planszowych? 

Gry planszowe zna każdy. To świetny sposób na spędzanie czasu z dziećmi - kiedy pada deszcz i w długie jesienno-zimowe wieczory. Niestety, na kilkanaście lat gry komputerowe wyparły planszówki, jednak ich fenomen sprawił, że wracają w wielkim stylu. Sprawdzamy więc:  

• czy gry planszowe są dla każdego?  

• w jakim wieku warto się nimi zainteresować?  

• co sprawia, że cieszą się niegasnącym zainteresowaniem tysięcy graczy? 

Okazuje się, że gry planszowe dobre są dla każdego. Obecnie ich asortyment jest tak szeroki, że każdy znajdzie coś dla siebie. Współczesne gry dostosowane są także do wieku. Istnieje szereg propozycji zarówno dla najmłodszych, już nawet kilkunastomiesięcznych szkrabów, jak i dla seniorów. 

Gry planszowe już dla najmłodszych? Psycholog mówi TAK 

Psycholog i wykładowca na Wydziale Pedagogicznym Uniwersytetu Warszawskiego dr Aleksandra Piotrowska wspomina, że wczesne dzieciństwo to okres bardzo intensywnego rozwoju mózgu - wytwarzania się połączeń między komórkami nerwowymi. Pobudzanie aktywności mózgu stymuluje tworzenie nowych połączeń, nowych dróg nerwowych. Im więcej tych połączeń, tym lepsze będą w przyszłości warunki uczenia się, nabywania nowych wiadomości i umiejętności. Pierwsze gry muszą być oparte na prostych mechanizmach jak chociażby gra W Kółko, stworzona przez Supernianię Dorotę Zawadzką, która oparta jest na najprostszym mechanizmie – aby czegoś się nauczyć, trzeba ćwiczyć to w kółko i na okrągło. Zdaniem autorki gra pod pozorem zabawy z kółkami rozwija u dzieci kompetencje przyszłości takie jak: otwarty umysł, gotowość do rozwiązywania problemów, analizowanie, wnioskowanie i ocena, współpraca i praca zespołowa, uczenie uczenia się, myślenie krytyczne i kreatywne, komunikacja i jej doskonalenie. 

Gry planszowe już dla najmłodszych dzieci?

Zdecydowanie tak! Zadaniem pierwszych gier planszowych dla maluchów jest przede wszystkim ułatwianie poznawania świata poprzez najprostsze elementy, takie jak: kolory, kształty, nazwy przedmiotów, części ciała, relacje. Przykładem jest chociażby seria Słonik Balonik z MultiGry. 

Gry planszowe uczą najmłodszych także tego, że istnieją reguły, w różnych wymiarach naszego funkcjonowania, których przestrzeganie sprawi, że wszyscy będą się dobrze bawili. 

Granie w planszówki, uczy małe dzieci również podejmowania własnych decyzji i szacowania ich opłacalności. Istnieje szereg gier, które nie są prostym rzucaniem kości i wyliczaniem kolejnych kroków, lecz wciągają najmłodszych (nawet tych nie umiejących jeszcze liczyć) w fascynującą zabawę wymagającą strategii, jak chociażby Kwaki Rozrabiaki, czy Złap Robala. 

Istnieje szereg gier, w których o zwycięstwie decyduje refleks, sprawność manualna i szybkość reakcji. Rozwijają one nie tylko motorykę, niezwykle ważną w procesie nauki pisania, ale są także wspaniałym treningiem sprzężenia oko – ręka, tak ważnym w codziennym funkcjonowaniu każdego z nas. Świetnym przykładem takiej planszówki jest gra Rach-ciach. Uczestnicy muszą się wykazać nie tylko szybkością, ale też dokładnością i dobrą pamięcią, bo układanie kolorowych kombinacji pod presją czasu i pozostałych graczy, staje się nie lada wyzwaniem. Nie ma wątpliwości, że ta planszówka dostarczy graczom wielu niezapomnianych emocji. 

Rola edukacyjna gier planszowych w rozwoju dziecka w wieku szkolnym 

Gry planszowe to także idealny sposób na pomoc w zdobywaniu wiedzy. Nowoczesna technologia sprawia, że dzieci są przebodźcowane, łatwo się nudzą i trudno im skupić uwagę. Nauka poprzez zabawę jest o wiele skuteczniejsza, gdyż wpływa na wiele zmysłów, a jednocześnie dostarcza emocji, dzięki czemu przyswajanie wiedzy odbywa się naturalnie.  

Jednym słowem, gry planszowe pomagają w edukacji od nauki poprawnej wymowy, czytania, ortografii zaczynając, poprzez skomplikowane działania matematyczne, a nawet podstawy fizyki, historii czy geografii. 

Gry planszowe uczą dzieci radzenia sobie z emocjami 

Gry planszowe uczą, już od najmłodszych lat, oswajania się z porażką. Nie tylko młodym graczom często przychodzi to z trudem, a w przypadku najmłodszych czasem kończy nawet się łzami. Uczestnicząc w grach, w każdym wieku, uczymy się, że nie wszystko musi przebiegać tak, jak tego oczekujemy. O ileż łatwiej będzie dzieciom pogodzić się z prawdziwą porażką, jeżeli wcześniej przećwiczą odczucia jej towarzyszące w zabawie.  

Gry planszowe to także idealny pretekst do rozwijania zdolności społecznych. Z jednej strony uczą rywalizacji, ale pozwalają także poznać wszystkie inne aspekty współzawodnictwa, jak chociażby przewidywanie ruchów przeciwnika czy umiejętność wcielenia się w jego rolę.  

Mają nieocenioną rolę w budowaniu więzi międzyludzkich zarówno w gronie rodzinnym, jak i wśród znajomych. Wspólnie przeżywane emocje bardzo zbliżają, a gra w planszówki może stać się wręcz wspólnym hobby. Istnieje także wiele tak zwanych imprezowych planszówek, które nie tylko dostarczają wyśmienitej rozrywki, ale także pozwalają wzajemnie lepiej się poznać.  

Przykładem gry towarzyskiej pozwalającej nam poznać współgraczy niemal na wskroś, jest Mini Maxi, w której musimy ocenić nie tylko co inni lubią najmniej lub najbardziej, ale także co ich uszczęśliwia, smuci, denerwuje, czy też... nudzi. 

Gry planszowe uczą także podstaw ekonomii 

To jedna z częściej wybieranych kategorii planszówek, zarówno podczas spotkań towarzyskich, jak i wieczorów rodzinnych. Takie gry poprzez symulację prawdziwych zdarzeń uczą zarządzania budżetem domowym, a nawet ponoszenia ryzyka inwestycyjnego. Obraca się tu “gotówką”, można dużo zarobić, ale i szybko zbankrutować. Do tej kategorii gier planszowych należą: Biznes Junior, Lombard czy Folwark Marzeń. 

Planszówki są niczym fitness dla mózgu 

Mózg, jak każdy organ w naszym ciele do utrzymania dobrej formy potrzebuje ćwiczeń. Z grami planszowymi są one przyjemnością. Częste granie podnosi zdolności poznawcze, zwiększa szybkość myślenia, usprawnia pamięć. W dodatku wiele gier wymusza współpracę obu półkul mózgowych: lewej – analitycznej i logicznej oraz prawej – odpowiedzialnej za kreatywność i syntezę wiedzy. Dla miłośników zabaw słownych, krzyżówek oraz wszystkich, którzy lubią potyczki matematyczne doskonała będzie gra Gimatriks. 

Sprawność intelektualną wyśmienicie wzmacniają wszelkiego rodzaju gry logiczne. Naukowcy wskazują, że bardzo ważne jest, żeby próbować nowych rodzajów gier. Zmusza to nasz umysł do oderwania się od utartych schematów. Zamiast po raz kolejny grać w warcaby może spróbować gry Fuzja?   

Są także gry planszowe dedykowane seniorom! 

Szczególna dbałość o sprawność intelektualną konieczna jest w jesieni życia. To czas, kiedy wreszcie mamy czas na samorealizację, spotkania z przyjaciółmi, rozwijanie swoich pasji. Jednocześnie ten etap życia wiąże się z pewnymi dolegliwościami zdrowotnymi oraz osłabieniem zdolności intelektualnych. W celu zachowania dobrej formy zarówno fizycznej jak i intelektualnej niezbędne są ćwiczenia. Jednym ze skuteczniejszych sposobów na poprawę koncentracji, spostrzegawczości, zdolności logicznego myślenia, wnioskowania oraz motoryki małej są gry planszowe. Na rynku można już spotkać gry skierowane specjalnie do seniorów, jak chociażby Terapia. 

Gry planszowe to idealny pomysł na prezent dla babci i dziadka. Wspierają rehabilitację osób chorych np. na chorobę Parkinsona, chorobę Alzheimera, zespół Tourette’a czy reumatoidalne zapalenie stawów, a także pacjentów po udarze, bądź borykających się ze schorzeniami cywilizacyjnymi. Zostały tak skonstruowane, że idealnie nadają się do wspólnych zabaw seniorów z wnukami, ponieważ bardzo często są właściwe dla dzieci siedmio a nawet czteroletnich.

Bez względu na wszystkie zalety edukacyjne i rahabilitacyjne, gry planszowe to przede wszystkim wspaniała zabawa, która dostarcza śmiechu, przyspiesza produkcję endorfin i skutecznie redukuje codzienny stres.